(Arendt,
Hannah, The Origins of Totalitarianism,
p.345)
Door
op de geschiedenis het wetenschappelijk model van de natuurwetenschappen toe te
passen gaat men particuliere gebeurtenissen verklaren door hun oorzaak te
zoeken. Zo wordt geschiedenis herleid tot een proces van causaliteit. Eens men
uit dit proces de 'geschiedeniswetten' afgeleid heeft, hoeft men zich niet meer
te beperken tot het schouwen van het verleden, maar kan ook de toekomst
feilloos bepaald worden. Dit geloof in een universele geschiedenis werd niet
door het totalitarisme ontworpen, maar werd wel heel efficiënt in de
propagandamachine ingeschakeld. Door de geschiedenis te herleiden tot termen
zoals verklaring, proces, causaliteit en bovenal voorspelling perverteert men
de geschiedenis. Hierin staat namelijk bij Arendt betekenis, uniciteit,
onvoorspelbaarheid en contingentie centraal. Geschiedenis is het domein van het
menselijk handelen waarvan de uitkomst steeds onvoorspelbaar is. Het is in de
geschiedenis dat de menselijke vrijheid en diens vermogen een nieuw begin te
stellen zichtbaar kan worden. Maar hiervoor moet men wel de particulariteit en
de contingentie van de geschiedenis respecteren. Door de geschiedenis in een
causaal patroon te wringen, worden deze aspecten van het menselijk leven alleen
maar verduisterd en verdwijnt de particuliere mens uit de geschiedenis. De
massamens krijgt de consistentie waarop hij zo gebrand is, maar raakt nog meer
verblind voor zijn vrijheid. En dat past natuurlijk perfect in de kraam van de totalitaire
propaganda.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.