“The revolutionary myths which exist at the
present time are almost pure; they allow us to understand the activity, the
sentiments and the ideas of the masses as they prepare themselves to enter on a
decisive struggle; they are not descriptions of things but expressions of a
will to act. A utopia is, on the contrary, an intellectual product; it is
the work of theorists who, after observing and dicussing the facts, seek to
establish a model to which they can compare existing societies in order to
estimate the amount of good and evil they contain.” (p. 28)
Door het onderscheid dat Sorel
maakt tussen utopie en mythe, is het begrip mythe voor mij duidelijker
geworden. Utopie is voor Sorel ten eerste een theoretisch model dat ontwikkelt
kan worden door één persoon. Ten tweede
is een utopie geconstrueerd op basis van geobserveerde feiten. Bijgevolg kan
een utopie bekritiseerd worden.
De mythe
daarentegen begrijp ik hier als een verzameling van individuele verhalen over
een bepaalde situatie. Als voorbeeld gebruikt Sorel de revolutionaire politieke
mythe. De socialistische beweging verenigt zich door een revolutionaire mythe. Namelijk
de mythe dat ze als groep in staat zijn om het kapitalisme en de heersende
klasse te vervangen door een socialistisch regime. De individuele arbeider
ontwikkelt zijn eigen verhaal door te luisteren naar de verhalen die circuleren
in de beweging, en confronteert deze verhalen met eigen ervaringen en ideeën. Hierdoor
wordt het verhaal van het individu steeds bijgeschaafd en in overeenstemming
gebracht met de socialistische politieke mythe. Wanneer de arbeider zich
herkent in het grote verhaal van de mythe is de arbeider bereidt zich in te
zetten voor de revolutionaire mythe. Wanneer al deze individuele verhalen samenklitten
ontstaat de mythe. De mythe moet dan ook steeds begrepen worden als een
ondeelbaar geheel van verhalen. De mythe is dus nooit, zoals bij de utopie, gebaseerd
op het werk van één persoon. Het heeft namelijk geen zin om de haalbaarheid van
een mythe te bekritiseren door de individuele verhalen te controleren. De mythe
moet niet begrepen worden als een drager van een waarheid, maar volgens Sorel
is de mythe is ‘de expressie van de wil van een massa om te handelen’. Kritiek
leveren op een mythe is bijgevolg zeer moeilijk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.