Blumenberg en Plutarchus

Over de vraag of rationaliteit de mens van de mythe kan bevrijden is Blumenberg vrij duidelijk. Hij parafraseert een anekdote van Plutarchus:

‘During the Peloponnesian War, Pericles was setting out with 150 ship to besiege Epidaurus, and they were just ready to set sail when the sun was suddenly extinguished. Everyone was seized with terror. Evidently, in the case of the eclipse, later dated to August 3, 431, the example of Thales of Miletus’s depriving the event of its ominous content by predicting it with the aid of theory did not have any effect. Pericles’s way of bring to his senses the steerman of his ship, who didn’t know which way to turn for fear, consisted in holding the man’s cloak before his eyes and, having thus put him in darkness asking whether he still thought he perceived a terrible disaster or an omen of such a disaster. The seaman had to reply in the negative, and Pericles completely freed him of fear by asking where, then, was there any difference between what happened to him, here, and to the sun in the other case, except that the sun was eclipsed by a larger object than the cloak.’ (Blumenberg, 1985) 

Volgens Blumenberg is het antwoord dus negatief. Rationaliteit, als je dat gelijk stelt aan het overbrengen van theorie, is niet voldoende om mensen te overtuigen. Ik vraag me af of dit wel een juiste analyse van het werk dat Blumenberg citeert. Mijn interpretatie is als volgt:

De stuurman was duidelijk in paniek. Het is nagenoeg de definitie van paniek dat je niet meer vatbaar bent voor argumenten. Dat Pericles de man bedekte met de cape kan ook gezien worden als een manier om hem weer vatbaar te maken voor argumenten (of theorie in Blumenbergs woorden). Immers, nadat Pericles de man bedekt leidt hij hem naar de conclusie dat er werkelijk geen verschil is tussen een boot geblinddoekt varen of tijdens een eclips. Deze interactie lijkt mij juist te draaien om rationele (theoretische) argumenten, vergelijkbaar met een gedachtenexperiment.