Een massa zonder thuis

“They thereby promise a victory which is independent of “temporary” defeats and failures in specific enterprises. For masses, in contrast to classes, want victory and success as such, in their most abstract form; they are not bound together by those special collective interests which they feel to be essential to their survival as a group and which they therefore may assert even in the face of overwhelming odds. More important to them than the cause that may be victorious, or the particular enterprise that may be a success, is the victory no matter what enterprise.” (Arendt, The Origins of Totalitarianism, p.350-351)

Er is iets zeer kenmerkend aan de massa waardoor die ontvankelijk wordt voor propaganda. Massamensen zijn pre-utilitaristisch, ze zijn opgehouden met om zichzelf te geven.  Ze zijn een anoniem deeltje in een groot geheel waardoor ze ook worden gezien als vervangbaar. Het gaat met andere woorden om “masses who lost their home”,  met “home” wordt een gemeenschappelijke plaats bedoeld waarin zin en betekenis centraal staan, waarin het individu al handelend en in relatie met andere zijn of haar leven zin en betekenis kan geven. Zoals hierboven in het citaat staat beschreven, is er niets meer wat de massamens met elkaar verbindt. Maar het is net hier, op zo’n gemeenplaats, dat de uniekheid van ieder individu tot ontwikkeling en uiting kan komen.
                Het is op deze massa met deze kenmerken dat de “mass leaders” inspelen. Zij zullen nog verder inzetten op de anonimiteit en isolatie van de massamens. Via propaganda bieden ze een ‘verhaal’ aan waar de massamens aan kan refereren om toch nog enige zelfbevestiging te krijgen. Deze verhalen beloven succes, en voor de massamens lijkt dit een manier om betekenis te geven aan het eigen leven. Zoals gezegd gebeurt dit via propagande waarbij “(...) in [the mass leaders] opinion fact depends entirely on the power of man who can fabricate it.” (Arendt, p.350) Om succes te verzekeren, fabriceren de leider(s) feiten waardoor datgene dat ze zeggen ook uitkomt. Ze maken dus voorspellingen die ze doen uitkomen door zelf in te ingrijpen in we wereld.
                De overwinning als beeld dat wordt voorgehouden kan op deze manier kracht worden bijgezet doordat de leiders de wereld manipuleren om tot de overwinning te komen. Voor de massamens is dit beeld van de overwinning belangrijk omdat het de plaats inneemt van zin en betekenis. In de laatste zin uit het citaat lezen we ook dat het er niet echt toe doet op wat het een overwinning is, als ze er maar komt.